W każdej dziedzinie ratownictwa psy, które pozostają w procesie szkolenia swoje treningi opierają o pracę z pozorantem. W przeciwieństwie do ratownictwa terenowego, gruzowiskowego czy lawinowego praca wodna, sportowe ratownictwo wodne nie opiera się o jego szukanie a o dostarczenie mu podręcznego sprzętu ratownictwa wodnego lub holowanie go w określony sposób w wyznaczonym kierunku.
Ale żeby zrozumieć o co w tym wszystkim chodzi zacznijmy od tego czym jest praca wodna i sportowe ratownictwo wodne.
Praca wodna psów to nic innego jak przygotowanie psa do ćwiczeń w wodzie. Każdy pies lubiący środowisko wodne może uczyć się tych umiejętności, ponieważ można to traktować jako sport dla psów, które kochają wodę. Pływanie zespołowe – team swimming, aport, pływanie na desce SUP to tylko niektóre z zadań rekreacyjnych, które przeznaczone są dla wszystkich psów chętnie przebywających w wodzie bez względu na dalsze przeznaczenie.
Z kolei ratownictwo sportowe to szereg zadań i czynności które pies wykonuje samodzielnie lub z niewielką pomocą przewodnika. Umiejętności te są jak najbardziej przydatne w pracy zawodowej jednak głównie zastosowanie tej formy aktywności znajdziemy na pokazach, zawodach psów ratowniczych lub championatach pracy wodnej. W powyższym przypadku pozorant jest jedyną osobą w wodzie i są to warunki symulowanej akcji ratowniczej gdzie pies jest samodzielnym ratownikiem.
W każdej gałęzi pracy z psem w wodzie należy dążyć do tego, aby nagrodą dla psa było wykonanie zadania. Jeśli sama możliwość jego wykonania będzie nagrodą to wówczas mamy doczynienia z prawidłowo zmotywowanym psem. Pies uczy się najlepiej kiedy zadanie ma dla niego sens i przynosi mu określone korzyści. Prawidłowo zmotywowany pies, który kocha swoją pracę będzie godnym zaufania psem ratowniczym.
Każdy pies jest inny i na innym etapie zadania będzie potrzebował wzmocnienia porządanego zachowania.
CZYM JEST WZMOCNIENIE ?
Z definicji naukowej wzmocnieniem będzie każdy czynnik, który zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zachowania. Niestety, czynnikami wzmacniającymi są nie tylko te, które człowiek uważa za nagradzające, i odwrotnie – czynnikiem wzmacniającym może być coś, co człowiek ze swojego punktu widzenia uważa za bodziec negatywny. (1)
Najczęstszym problemem treningu wodnego z psem jest właśnie praca z pozorantem. Dlaczego?
Znajdziemy tu 3 kluczowe, trudne elementy
👉zanoszenie ( liny, bojki, koła ratunkowego) – pies musi „coś” zanieść – to pierwszy trudny element i nie występuje u żadnej rasy jako składowa łańcucha łowieckiego a więc trzeba od samego początku nauczyć psa tego zachowania.
👉zanoszenie i oddanie przedmiotu…częsty widok to taki kiedy pies płynie już z danym przedmiotem do pozoranta i tuż przed nim zawraca😁 Przyczyną jest zwyczajnie brak korzyści z tej czynności, lub wręcz poczucie straty. Początkujący pies musi mieć NATYCHMIASTOWĄ korzyść z oddania przedmiotu a jeśli oddany przedmiot znika, pies szybko straci ochotę do dzielenia się tym na dodatek z obcą osobą…
👉 zanoszenie i holowanie – nie dość że wysyłamy psa z przedmiotem to jeszcze każemy mu wracać do brzegu z bardzo dużym obciążeniem…i tu zazwyczaj albo psy puszczają przedmiot …albo szarpią go naciągając i puszczając np. linę lub tracą motywację i podczas kolejnego wykonania zadania nie chcą wejść do wody…
Rola pozoranta w procesie szkolenia elementów pracy wodnej czy też sportowego ratownictwa wodnego jest ogromna, gdyż to na nim spoczywa duża odpowiedzialność za odpowiednią i trafną motywację. Najskuteczniejszymi motywatorami są doznania emocjonalne, a więc wspólnie musimy zadbać o to, aby w czasie treningu pies doświadczał pozytywnych emocji. Będzie to możliwe tylko wówczas, kiedy rozpoznamy jego potrzeby i będziemy potrafili zastosować właściwą nagrodę w właściwy sposób na dodatek w właściwym czasie …
Wykorzystano materiały:
- Dr Hab. I.Rozempolska-Rucińska – Trening z użyciem wzmocnień środowiskowych po oraz socjalnych. Animal Expert 1/2017
- J. Drużykowska – Motywacja i nagrody w treningu psów ratowniczych.
